Benido(-de-bos)
Geum sylvaticum
Rosaceae
Nom en français : Benoîte des bois.
Descripcioun :Aquesto benido trachis en coulounìo dins li bos, éusiero e suviero subretout sus siliço. Douno d'èr à l'erbo-de-sant-Benòni, pamens rebalo au sòu e porto de flour pu grando un pau aranjado. Apoundèn que li fueio de la cambo rèston pichouneto.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr la benito-de-bos, pamens sarié bèn proubable qu'ague li mémi prouprieta que sa cousino Geum urbanum.
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Geum
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Éusiero
- Suviero
- Tepiero
- Orle de bos
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Geum sylvaticum Pourr. [1788]
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753